Cảm biến kích nổ trên động cơ còn có tên gọi tiếng Anh là Knock Sensor, nó được trang bị trên động cơ với mục đích sớm phát hiện ra những nguy cơ có thể dẫn tới hiện tượng kích nổ trên động cơ, đồng thời đảm bảo động cơ hoạt động ổn định.
Bài viết sau đây, Garage AutoGT sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết về loại cảm biến cảnh báo hiện tượng kích nổ trên động cơ này!
1. Khái niệm về hiện tượng kích nổ trên động cơ
Hiện tượng kích nổ động cơ xuất hiện khi nhiên liệu và không khí tự động bị đốt cháy trong động cơ, mặc dù bugi chưa hề đánh lửa. Hiện tượng này ảnh hưởng nghiêm trọng tới động cơ xe, nó có thể dẫn tới các tình trạng như nứt – rỗ bề mặt trong xylanh, pittong… Động cơ sẽ bị hư hỏng nặng nếu như bạn để hiện tượng này diễn ra trong một thời gian dài.
Thông thường, nguyên nhân xảy ra hiện tượng này là do trong lòng xilanh có chứa các bụi carbon mà nhiệt lượng tạo ra đủ lớn tạo ra một “mồi lửa”, hoặc cũng có thể góc đánh lửa sớm của bugi bị sai làm cho hòa khí cháy trước khi piston lên tới điểm chết trên, đây chính là hiện tượng kích nổ.
Và Knock Sensor sinh ra để phát hiện những hiện tượng kích nổ này dù là hiện tượng nhỏ nhất, để cảnh báo tới ECU điều chỉnh góc đánh lửa sớm, hoặc cảnh báo với chủ xe – các ktv sửa chữa động cơ ô tô biết, cần phải kiểm tra nguyên nhân và vệ sinh buồng đốt của động cơ.
2. Cấu tạo nhiệm vụ của cảm biến kích nổ trên động cơ
Cảm biến phát hiện hiện tượng kích nổ trên động cơ được cấu tạo khá đơn giản, bao gồm một tinh thể thạch anh, cùng với một vật liệu áp điện. Trong đó, tinh thể thạch anh sẽ đảm nhận nhiệm vụ truyền tải tín hiệu điện áp tới ECU nếu động cơ xuất hiện tiếng gõ.
Các bạn có thể tham khảo cấu tạo của cảm biến này qua hình dưới đây:
Cảm biến đo hiện tượng kích nổ có chức năng sớm phát hiện ra những tiếng gõ bên trong động cơ, sau đó sẽ truyền tải tín hiệu về ECU. Từ đó, ECU sẽ phân tích và hiệu chỉnh góc đánh lửa sớm một cách hợp lý nhất. Cụ thể:
- Góc đánh lửa sẽ trễ nhất nếu như xuất hiện lỗi.
- ECU sẽ ngay lập tức giảm góc đánh lửa sớm nếu như phát hiện ra hiện tượng kích nổ trong động cơ.
- Nếu hiện tượng kích nổ vẫn xảy ra thì cần phải được kiểm tra và vệ sinh lòng xilanh.
3. Nguyên lý làm việc của cảm biến phát hiện kích nổ
Khi động cơ hoạt động, nếu có một lỗi nào đó khiến động cơ xuất hiện tiếng gõ (kích nổ, va đập cơ khí…) thì ngay lập tức cảm biến sẽ tạo ra một tín hiệu và truyền tải tới bộ điều khiển trung tâm, từ đó ECU sẽ hiệu chỉnh lại góc đánh lửa sớm để giảm thiểu tiếng gõ.
Các phần tử điện trên cảm biến kích nổ động cơ luôn được thiết kế sao cho có cùng tần số trùng với loại tần số rung của động cơ. Vậy nên ngay khi xuất hiện hiện tượng kích nổ, chúng sẽ tạo nên hiệu ứng cộng hưởng. Tín hiệu điện áp này phải thấp hơn 2.5V.
4. Vị trí và sơ đồ mạch điện của cảm biến
Thông thường, cảm biến phát hiện kích nổ sẽ được lắp đặt tại phía cổ hút, nắp xylanh phía trên thân động cơ. Chúng được gắn trực tiếp trên những chi tiết này để dễ dàng cảm nhận những thông tin và tần số mà động cơ phát ra nếu phát hiện hiện tượng kích nổ.
Để hiểu hơn về chúng, bạn có thể tham khảo thêm sơ đồ mạch điện dưới đây:
5. Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết hư hỏng ở cảm biến kích nổ
Theo kinh nghiệm sửa chữa của Tuning, khi hiện tượng kích nổ trên động cơ xuất hiện thì có thể đèn check engine sẽ báo sáng. Bạn cũng có thể nhận biết thông qua cảm nhận động cơ bị hao hụt công suất, xuất hiện tiếng gõ ở động cơ, động cơ nhanh nóng và xe tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn.
Nguyên nhân xuất hiện các lỗi trên có thể là do: cảm biến hoặc ECU gặp lỗi, hở mạch/ngắn mạch, hoặc các sự cố khác trên mạch điện cảm biến.
6. Cách kiểm tra và sửa chữa cảm biến phát hiện kích nổ trên động cơ
Khi bạn nghi ngờ hoặc chắn chắn rằng cảm biến này đang gặp lỗi, các bạn có thể thực hiện đo cảm biến bằng cách sau:
- Cho động cơ nổ và đo xung điện áp phát ra của chân tín hiệu.
- Vặn chìa khóa về vị trí ON, sau đó lấy búa gõ nhẹ lên động cơ (gõ vào phần lốc máy gần vị trí cảm biến) và đo tín hiệu phát ra.
Theo kinh nghiệm sửa chữa lâu năm thì, động cơ không nổ nếu như chân dương chạm mass, nếu cảm biến gặp lỗi thì khi đạp ga bạn sẽ nghe thấy tiếng gõ lớn do kích nổ.
Để thực hiện kiểm tra và sửa chữa chúng một cách hoàn thiện, thì các chủ xe đặc biệt lưu ý cần đến các cơ sở gara có sử dụng máy chẩn đoán để đọc lỗi chính xác nhất. Bởi những thông tin trên sẽ được máy móc hỗ trợ đọc đầy đủ để người dùng có thể xác định được nguyên nhân chính xác tới từ đâu.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về cảm biến kích nổ trên động cơ mà chúng tôi muốn chia sẻ tới các bạn. Hy vọng bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích dành cho bản thân. Nếu như xe của bạn cũng xuất hiện những tiếng gõ ở động cơ và có những hiện tượng đã nêu trên, có thể liên hệ hoặc tới gara chúng tôi để nhận hỗ trợ. Chúc các bạn lái xe an toàn.
> Xem thêm: Cảm biến trục cam ô tô
